Co to jest i na czym polega transport kombinowany?

W ostatnich artykułach omawialiśmy zagadnienia dotyczące transportu multimodalnego oraz transportu intermodalnego. Dziś zajmiemy się transportem kombinowanym! Czym się on charakteryzuje? Jakie są jego cechy i zalety? Kiedy warto zastosować ten rodzaj transportu? Zapraszamy do lektury.

Co to jest transport kombinowany (definicja)?

Chęć zdefiniowania każdego ze wspomnianych rodzajów transportu może nie być łatwa, dlatego chcąc być precyzyjnym, definicję przewozu kombinowanego wyciągniemy z ustawy o transporcie drogowym, która podaje, że transport kombinowany to przewóz rzeczy, podczas którego samochód ciężarowy, przyczepa, naczepa z jednostką ciągnącą lub bez jednostki ciągnącej, nadwozie wymienne lub kontener 20-stopowy lub większy korzysta z drogi w początkowym lub końcowym odcinku przewozu, a na innym odcinku z usługi kolei, żeglugi śródlądowej lub transportu morskiego, przy czym odcinek morski przekracza 100 km w linii prostej. Warto wspomnieć, że ta sama ustawa wyróżnia również transport kombinowany międzynarodowy, który jest transportem kombinowanym, podczas którego następuje przekroczenie granicy Rzeczypospolitej Polskiej.

Po więcej definicji związanych z branżą TSL możecie zajrzeć do naszego Słownika Pojęć Logistycznych. 

Różnica między transportem kombinowanym a transportem intermodalnym i multimodalnym

Przytoczona definicja przewozu kombinowanego mówi o wykorzystaniu więcej niż jednej gałęzi transportu. Przypomina to opis transportu multimodalnego i intermodalnego. Różnicę pomiędzy nimi stanowi jednak fakt, że początkowa i końcowa faza transportu kombinowanego musi opierać się o transport drogowy. Pozostała trasa może wykorzystywać przewozy kolejowe lub transport wodny (morski, śródlądowy), a transport morski nie może być krótszy niż 100 km w linii prostej. 

Idąc za zapisem ustawy o transporcie drogowym, pierwsza faza transportu to odcinek od miejsca załadunku do pierwszej stacji kolejowej. Odcinek końcowy natomiast jest to trasa od końcowej stacji do miejsca przeznaczenia towaru. W przypadku wykorzystania transportu morskiego lub śródlądowego, odcinek końcowy lub początkowy nie może przekraczać promienia o długości 150 km w linii prostej od portu morskiego lub śródlądowego do miejsca załadunku lub wyładunku.  

Realizując przewozy kombinowane można zastosować dowolne połączenie rodzajów transportu, np:

• transport drogowy (do 150 km w linii prostej) → transport morski (minimum 100 km) → transport kolejowy → transport drogowy
• transport drogowy (do 150 km w linii prostej) → transport morski (minimum 100 km) → transport drogowy
• transport kolejowy → transport morski (minimum 100 km) → transport drogowy (do 150 km w linii prostej)
• transport drogowy → transport kolejowy → transport drogowy

Inne spojrzenie na transport kombinowany

Tak jak wspominaliśmy wcześniej, zdefiniowanie transportu kombinowanego może sprawiać kłopoty, a zagłębiając się w literaturę specjalistyczną możemy natknąć się również na nieco prostszą definicję transportu kombinowanego, która została przytoczona przez dr. Bogusza Wisznickiego w Zeszytach Naukowych nr 58 Wyższej Szkoły Morskiej (aktualnie Politechnika Morska w Szczecinie), wg którego transport kombinowany to transport ładunków z użyciem dwóch środków różnych gałęzi transportu, z których jeden (bierny) środek transportu jest przewożony przez drugi (czynny), który wykorzystuje do tego infrastrukturę transportową i zużywa energię. 

Wybór aktywnego środka transportu powinien odbywać się na zasadzie maksymalizacji korzyści osiągniętych dzięki jego zastosowaniu. Do podstawowych odmian transportu kombinowanego, które przytoczone są we wspomnianych Zeszytach Naukowych zaliczamy:

• transport morsko-drogowy,
• transport szynowo-drogowy,
• transport rzeczno-drogowy, 
• transport morsko-kolejowy. 

Najpopularniejszym rodzajem transportu kombinowanego jest transport szynowo-drogowy, spośród którego możemy wyodrębnić dwie odmiany:

• transport kombinowany nietowarzyszący – transport środków transportu drogowego, tj. kontenerów, naczep siodłowych i nadwozi wymiennych bez udziału kierowców. Ten rodzaj transportu bywa nazywany “na barana” ze względu na pionową metodę załadunku.
• transport kombinowany towarzyszący – transport jednostek transportu drogowego, tj. samochodów ciężarowych, ciągników z naczepami i całych zestawów drogowych koleją z udziałem kierowców, którzy podróż odbywają w oddzielnych wagonach. Ten rodzaj transportu ze względu na poziomą metodę załadunku bywa określany jako “ruchoma droga”.

Warto również wyjaśnić czym jest transport bimodalny, funkcjonujący obok wyżej wymienionych odmian transportu kombinowanego. Otóż jest to technologia przewozu jednostek bimodalnych będących połączeniem naczepy siodłowej z konwencjonalnym wózkiem kolejowym. W przypadku zastosowania transportu bimodalnego, na końcu naczepy zamontowana jest oś z kołami kolejowymi, które zostają opuszczone i wykorzystane do transportu na odcinku szynowym. 

Transport kombinowany – zalety

Zastosowanie transportu kombinowanego w działalności przedsiębiorstwa może przynieść wiele korzyści, spośród których wymienić należy:

• optymalizacja kosztów – transport kombinowany umożliwia zastosowanie kosztowo najkorzystniejszego środka transportu dla danego odcinka trasy,
• skrócenie czasu transportu – możliwość wykorzystania najszybszego środka transportu dla poszczególnych odcinków trasy,
• elastyczność w planowaniu trasy transportu – możliwość zaplanowania trasy przewozu w oparciu o aktualną sytuację na rynku transportowym,
• zapewnienie bezpieczeństwa ładunku – przewozy kombinowane pozwalają na zmniejszenie ryzyka uszkodzenia towaru, jest to możliwe dzięki temu, że wybór środka transportu na danym odcinku dostosowany jest do specyfiki ładunku,
• dbałość o środowisko naturalne – kombinowany transport przyczynia się do zmniejszenia emisji CO2, dzięki wykorzystaniu ekologicznych form transportu na długich odcinkach trasy. Działanie to wpisuje się w cele zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska, 
• otwarcie przedsiębiorstwa na nowe rynki – wykorzystanie możliwości kombinowanych transportów może pozwolić na rozszerzenie działalności firmy na nowe, wcześniej nieznane rynki.

Dla kogo transport kombinowany? 

Przewozy kombinowane są dobrym rozwiązaniem dla każdego przedsiębiorstwa. Dla przykładu wymieńmy choćby kilka sytuacji, w których kombinowane przewozy mogą być właściwym wyborem:

• transport w handlu międzynarodowym,
• transport przesyłek o dużym wolumenie,
• transport towarów na duże odległości,
• transport towarów wymagających specjalnych warunków przechowywania, 
• transport wykorzystany w relokacji maszyn i zakładów produkcyjnych,
• transport maszyn, urządzeń i linii produkcyjnych. 

Transport kombinowany możliwy jest w codziennej działalności wszelkiego rodzaju przedsiębiorstw, również podczas przeprowadzek przemysłowych i przeprowadzek linii produkcyjnych. W przypadku transportu na duże odległości, transport kombinowany może okazać się najlepszym wyborem ze względu na możliwość wykorzystania np. najtańszego i najbardziej ekologicznego transportu morskiego, np. w transporcie maszyn.

Zachęcamy również do zapoznania się z naszym artykułem dotyczącym początków konteneryzacji i ewolucji transportu kontenerowego..

Mamy nadzieję, że powyższy artykuł przedstawił możliwości i przekonał Was do zastosowania transportu kombinowanego w Waszej działalności. A jeśli pojawią się jakieś pytania, zapraszamy do kontaktu drogą mailową, telefoniczną lub za pośrednictwem formularza kontaktowego, znajdującego się na naszej stronie internetowej.