ICS2, czyli system kontroli importu — czym jest i kogo dotyczy
Każdego roku do Unii Europejskiej trafiają towary o wartości przekraczającej bilion euro, a kraje członkowskie odpowiadają łącznie za 16% światowego importu i eksportu. Jak donoszą oficjalne środki przekazu Parlamentu Europejskiego, Unia Europejska za najwyższy priorytet uznaje zapewnienie obywatelom bezpieczeństwa, również w wymiarze gospodarczym. Biorąc pod uwagę skalę wymiany handlowej pomiędzy krajami członkowskimi i krajami spoza wspólnoty, Komisja Europejska zdecydowała się na wprowadzenie nowych wymogów bezpieczeństwa i ochrony celnej, których podstawą jest system zaawansowanej informacji o ładunkach — Import Control System 2 (ICS2). System ICS2 wprowadza istotne zmiany względem swojego poprzednika AIS/ICS, które dotyczą przede wszystkim udostępniania informacji na wczesnym etapie procesu spedycyjnego.
W tym artykule odpowiemy na pytania:
Co to jest Import Control System 2 (ICS2)?
Kogo dotyczy ICS2?
Kiedy ICS2 zostaje wprowadzony?
Co ma na celu wprowadzenie ICS2?
Jakie zmiany wprowadza ICS2?
Czytaj też: CBAM, czyli graniczny podatek węglowy — czym jest i kogo dotyczy
Czym jest ICS2 (Import Control System 2)
Import Control System 2 (ICS2) to system zaawansowanej informacji celnej o ładunkach, służący do kontroli importu. Wprowadzenie systemu ma na celu skuteczne wdrożenia wspólnego dla całej wspólnoty europejskiej, zintegrowanego podejścia do zarządzania ryzykiem w ramach Customs Risk Management Framework (CRMF). Skutkiem wdrożenia Import Control System 2 ma być skuteczna kontrola celna, umożliwiająca wychwytywanie towarów nacechowanych ryzykiem oraz usprawnienie przepływu towarów w ramach legalnego handlu wykraczającego poza granice Unii Europejskiej. Jak podaje Komisja Europejska, ICS2 stanowi pierwsze zabezpieczenie konsumentów i rynku wewnętrznego Unii Europejskiej. Efektem wprowadzenia ICS2 ma być poprawienie istniejących systemów informatycznych i prawnych oraz poprawa jakości zarządzania ryzykiem celnym, a także możliwości operacyjnych handlu.
Docelowo ICS2 ma dotyczyć towarów importowanych każdym rodzajem transportu i ma przyczynić się do powstania europejskiej bazy danych celnych (European Customs Database). Dodatkowo, system ten ma precyzować odpowiedzialność i rolę przewoźnika jako wprowadzającego towar na rynek wewnętrzny UE z kraju niebędącego członkiem wspólnoty. Uznaje się, że wprowadzenie ICS2 przygotowuje również możliwości do wprowadzenia nowego unijnego kodeksu celnego.
Kogo dotyczy ICS2?
Po zakończeniu okresu wdrożenia ICS2 będzie obowiązywać każdego przedsiębiorcę i każdy podmiot zaangażowany w import towarów sprowadzanych na teren UE, zaczynając od armatorów, przez spedytorów i sprzedawców hurtowych po osoby prowadzące detaliczną sprzedaż internetową. Wszystkie towary importowane na teren Unii Europejskiej, które zostaną uznane za niosące potencjalne ryzyko, mogą zostać zatrzymane na granicy UE i poddane dodatkowym kontrolom prowadzonym przez unijne służby celne. Należy pamiętać, że system kontroli ma obowiązywać w przypadku wszystkich towarów pochodzących spoza UE, również w przypadku, gdy dochodzi jedynie do tranzytu takich towarów przez terytorium UE. Regulacje ICS2 dotyczą importu towarów ze wszystkich krajów niebędących członkami wspólnoty europejskiej, a zatem mowa tu również o Irlandii Północnej, Szwajcarii oraz Norwegii.
Kiedy ICS2 zaczyna obowiązywać?
Poniżej przedstawiamy Harmonogram wdrożenia ICS2:
- 15.03.2021 r. (w Polsce od 21.10.2021 r.) – start funkcjonowania ICS2. Pierwszy etap wdrożenia przeznaczony dla Poczty Polskiej oraz przesyłek ekspresowych i pocztowych w transporcie lotniczym.
- 01.03.2023 r. – start funkcjonowania ICS2 w transporcie lotniczym (dotyczy przewoźników i spedytorów). Konieczność wprowadzenia danych dotyczących przesyłki przed przylotem towaru na teren UE.
- 03.06.2024 r. – gotowość organów celnych państw członkowskich UE do implementacji ostatniego etapu ICS2.
- 03.06.2024 r. – 04.12.2024 r. – obowiązek zaimplementowania systemu przez przewoźników morskich i żeglugi śródlądowej.
- 04.12.2024 r. – 01.04.2025 r. – obowiązek implementacji systemu ICS2 przez spedytorów/konsolidatorów w transporcie morskim i żegludze śródlądowej.
- 01.04.2025 r. – 01.09.2025 r. – obowiązek zaimplementowania systemu przez przewoźników drogowych i kolejowych.
Zgodnie z informacjami zawartymi na Platformie Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych dotychczasowy system AIS/ICS, oraz nowo wdrażany ICS2 mają działać równolegle do momentu zaimplementowania ICS2 zgodnie z powyższym harmonogramem, przez wszystkie zobowiązane do tego podmioty.
Co ma na celu wprowadzenie Import Control System 2 (ICS2)?
Głównym zadaniem ICS2 jest wprowadzenie wydajniejszej i skuteczniejszej zdolności Unii Europejskiej do zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony celnej wspólnoty. Wśród głównych celów ICS2, jego autorzy wymieniają:
- zwiększenie ochrony obywateli UE,
- zwiększenie ochrony celnej i bezpieczeństwa rynku wewnętrznego UE,
- umożliwienie organom celnym krajów członkowskich UE identyfikacji przesyłek wysokiego ryzyka oraz podejmowanie interwencji w najodpowiedniejszym punkcie łańcucha dostaw,
- umożliwienie organom celnym rozpoznania sytuacji kryzysowych oraz lokowanie zwiększonych środków na granicach zewnętrznych wspólnoty, kiedy będzie wymagać tego sytuacja,
- ułatwienie odprawy celnej dla legalnego handlu,
- usprawnienie przepływu informacji między przedsiębiorcami a organami celno-skarbowymi UE.
Jakie zmiany wprowadza ICS2?
ICS2 docelowo zastąpi dotychczas działający system ICS, a główną różnicą pomiędzy dwoma systemami jest zakres udostępnianych służbom i przewoźnikom danych, które są niezbędne do przeprowadzenia, np. importu z Chin do Polski. Kolejną różnicą jest ostateczny moment podania niezbędnych informacji, bowiem w myśl wymogów ICS2, wszystkie niezbędne dane muszą zostać dostarczone jeszcze przed odprawą celną eksportową oraz przed załadunkiem towaru na statek w porcie załadunku.
Na potrzeby transportu każdego towaru, którego dotyczy system ICS2 należy złożyć przywozową deklarację skróconą (tzw. PDS, ang. ENS), a jej wymagana zawartość może różnić się w zależności od rodzaju transportu, który został zastosowany. Niemniej informacje, które zgodnie z wytycznymi ICS2 zawsze muszą znaleźć się w ENS to:
- numer EORI nadawany przez unijne służby, który musi posiadać każdy importer (weryfikacja numeru EORI),
- HS kod, czyli numer składający się z sześciu cyfr, który pozwala na przypisanie towaru do odpowiedniej kategorii oraz poprawną taryfikację celną ładunku (przeglądarka taryfowa dostępna w systemie ISZTAR),
- szczegółowy opis ładunku,
- dane wszystkich podmiotów zaangażowanych w proces transportu towarów objętych systemem ICS2 (sprzedający, kupujący, nadawcy i odbiorcy (jeśli są inni niż kupujący i sprzedający), spedytor, przewoźnik, armator, organizator transportu).
Podane niezbędnych informacji jest obligatoryjne w przypadku każdego transportu, którego dotyczy system ICS2. Niewywiązanie się z poprawnego złożenia skróconej deklaracji przywozowej w odpowiednim terminie może prowadzić do odrzucenia deklaracji, a co za tym idzie niedopuszczeniem ładunku do transportu i/lub skutkować nałożeniem kary. Z punktu widzenia przepisów obowiązek poprawnego zgłoszenia ENS leży po stronie przewoźnika, jednak przepisy dopuszczają również możliwość zgłoszenia deklaracji ENS przez importera, finalnego odbiorcę lub inną osobę, w której imieniu działa przewoźnik. W przypadku kiedy przewoźnik nie otrzyma stosownych informacji od odbiorcy (importera) lub załadowcy (eksportera), może to stanowić przeszkodę nie do pokonania, która może uniemożliwić poprawny przebieg transportu w relacji, której dotyczą regulacje ICS2, np. w przypadku importu towarów z Turcji do Polski. Choć przepisy związane z dostarczeniem niezbędnych informacji wymaganych przez ICS2 nakładają ten obowiązek na przewoźnika, to bezpośrednie skutki niewywiązania się z tych obowiązków dotkną importera, np. poprzez zakaz wprowadzenia towarów na rynek UE. Dlatego tak ważne jest, aby każda ze stron biorąca udział w procesie spedycyjnym była świadoma obowiązków wynikających z obowiązujących przepisów celnych.
Czytaj też: Agent celny i agencja celna – co to jest i jakie są ich zadania?
Podsumowanie
Zdaniem Komisji Europejskiej wprowadzenie systemu Import Control System 2 (ICS2) stanowi kluczowy krok w kierunku zwiększenia bezpieczeństwa i ochrony celnej na terenie Unii Europejskiej. Każdy przedsiębiorca i podmiot zaangażowany w import towarów, musi dostosować się do nowych wymogów, aby zapewnić płynność i legalność handlu międzynarodowego. ICS2 wprowadza nowe standardy w zakresie udostępniania informacji, co wymaga od przewoźników, spedytorów i importerów, ścisłej współpracy w celu zapewnienia przestrzegania wymaganych procedur celnych. Zmiany mają również przynieść szansę na usprawnienie procesów i wzmocnienie ochrony rynku wewnętrznego UE.
Mamy nadzieję, że powyższy artykuł wyjaśnił Wam, czym jest ICS2 i określił obowiązki płynące z wprowadzenia tego systemu. Jeśli nadal jakieś kwestie są niejasne i macie pytania lub szukacie doświadczonej firmy spedycyjnej, która poprowadzi Wasz import spoza Unii Europejskiej do Polski, zapraszamy do kontaktu drogą mailową, telefoniczną lub za pośrednictwem formularza kontaktowego, znajdującego się na naszej stronie internetowej.
Więcej o naszych usługach:
